Przegląd legislacyjny
OCHRONA ODBIORCÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ
30 kwietnia 2025 r. weszła w życie ustawa z dnia 23 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 r. oraz w 2024 r. w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz.U. z dnia 29 kwietnia 2025 r., poz. 565).
Nowelizacja zmierza do ochrony gospodarstw domowych przed nadmiernym wzrostem rachunków za energię elektryczną. Nowela opóźnia o 3 miesiące – do 1 października 2025 r. – wejście w życie nowych taryf na energię elektryczną dla gospodarstw domowych. Według resortu klimatu nowe przepisy pozwolą na obniżenie cen prądu po wygaśnięciu ceny maksymalnej.
USUWANIE SKUTKÓW POWODZI
27 maja 2025 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 maja 2025 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z dnia 26 maja 2025 r., poz. 680).
Celem nowelizacji jest udzielenie kompleksowej pomocy mieszkańcom i przedsiębiorcom poszkodowanym w wyniku powodzi, jaka miała miejsce we wrześniu 2024 r. Nowe przepisy przewidują szereg rozwiązań ułatwiających odbudowę i powrót do normalności.
RATOWNICTWO MEDYCZNE
30 maja 2025 r. weszła w życie ustawa z dnia 24 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z dnia 15 maja 2025 r., poz. 637).
Nowelizacja ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym (PRM) wprowadza m.in. rozróżnienie na dwu- i trzyosobowe zespoły ratownictwa medycznego. Jedną z kluczowych zmian jest utworzenie nowego typu zespołów – jednostek motocyklowych, które będą funkcjonować sezonowo – od 1 maja do 30 września. Zgodnie z nowelizacją jeden szpitalny oddział ratunkowy (SOR) będzie mógł zabezpieczać obszar zamieszkały przez maksymalnie 200 tys. mieszkańców. Czas dotarcia zespołu ratownictwa medycznego z miejsca zdarzenia do SOR-u nie powinien przekraczać 45 minut. Nowe przepisy przewidują również wprowadzenie dodatków za pracę w niedziele, święta oraz w porze nocnej. Ustawa wprowadza także obowiązek zapewnienia wsparcia psychologicznego dla ratowników medycznych oraz cyklicznych szkoleń z zakresu samoobrony i technik deeskalacyjnych. Dodatkowo osoby udzielające pierwszej pomocy i członkowie zespołów ratownictwa medycznego będą mogli poświęcić dobra osobiste i majątkowe innych osób, z wyłączeniem życia i zdrowia, w celu ratowania własnego życia lub zdrowia.
CUDZOZIEMCY
1 czerwca 2025 r. weszła w życie ustawa z dnia 24 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z dnia 12 maja 2025 r., poz. 619).
Nowelizacja wdraża unijną dyrektywę w sprawie warunków wjazdu i pobytu cudzoziemców, chcących pracować w zawodach wymagających wysokich kwalifikacji.
Spis SAS3/2025
SPIS TREŚCI SAS 3 / 2025
AKTUALNOŚCI / PROJEKTY
Ochrona dla Odry
Prawo zamówień publicznych
Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne
Kodeks wyborczy
ANALIZY I KOMENTARZE
PPK: benefit, który wzmocni Twój urząd
Przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej wymagają zmiany
Nauczyciele otrzymają wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych
Rozpatrywanie zastrzeżeń do protokołu kontroli przez ZUS a możliwość ich zaskarżenia
Błędna interpretacja przepisów przez urzędy
gmin, dot. poświadczania zgodności kopii z oryginałem
Wykroczenia poza upoważnienia ustawowe w aktach prawa miejscowego
Decyzja o wygaśnięciu trwałego zarządu w kontekście
przesłanki o zbędności nieruchomości i zbędności na cel
FUNKCJONOWANIE SAMORZĄDU
Czy wójt gminy jest odpowiedzialny za niektóre szkody podczas powodzi?
Powołanie przez wójta gminy składu komisji konkursowej na dyrektora szkoły
POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE
Nadużycie prawa do informacji publicznej a konieczność wydania decyzji administracyjnej
Forma prawna zawiadomienia o przedłużeniu terminu do załatwienia sprawy administracyjnej
Podstawy rozstrzygania sporów kompetencyjnych organów administracji publicznej
STREFA OBRONY CYWILNEJ I OCHRONY LUDNOŚCI
Korzenie Strefy Obrony Cywilnej i Ochrony Ludności
Bądźmy gotowi, nie dajmy się!
Systemy łączności na potrzeby ochrony ludności i obrony cywilnej
Siła przygotowań: dlaczego planowanie zapobiega panice
FINANSE SAMORZĄDU
Wójt gminy nie ma kompetencji do udzielania dotacji celowej ze środków budżetu gminy
O udzieleniu pożyczki stowarzyszeniu decyduje burmistrz, a nie rada miasta?
PRAWO PRACY
Czy staroście, wicestaroście i skarbnikowi powiatu należy się
rekompensata czasu pracy za weekendowe szkolenia?
Na jaką pomoc społeczną może liczyć
osoba bezrobotna w wieku przedemerytalnym?
ZAMÓWIENIA PUBLICZNE
Pracownik samorządowy zobowiązany jest do złożenia oświadczenia o braku konfliktu interesów
Zaległość podatkowa wyklucza z ubiegania się o zamówienie publiczne
Decyzje zamawiających coraz częściej stają się przedmiotem odwołań do KIO
Wyłącznie zamawiający może zainicjować przedłużenie terminu związania ofertą
Prowadzenie zamówień publicznych z dofinansowaniem ze środków UE
– na podstawie wytycznych dot. kwalifikowalności wydatków na lata 2021–2027
DODATEK: NOWE TECHNOLOGIE DLA SAMORZĄDÓW
Cyberbezpieczeństwo i AI, Energia i Klimat
CYFRYZACJA I AI W SAMORZĄDACH
Gmina na cyfrowej pierwszej linii frontu
AI na usługach pracy samorządów
Otwarte dane samorządów w budowaniu innowacji dla mieszkańców
Agenci AI i rezonans psychiczny – ku głębszemu zrozumieniu współpracy człowieka z maszyną
ENERGIA I KLIMAT
Program „Czyste Powietrze”
Informacje Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Nowy program dla Mazowsza z dofinansowaniem WFOŚiGW
Będzie pomoc dla gmin z terenów dotkniętych powodzią
Wsparcie dla efektywności energetycznej budynków wielorodzinnych
Konkurs dla miast i związków gminnych Eco-Miasto 2025
Trwa konkurs dronowy Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej
Ruszył program pilotażowy Banku Ochrony Środowiska i Wojewódzkiego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu
Mniej gazu, więcej energii – wodorowa modernizacja systemów grzewczych
Kosztowna moc bierna w samorządach – dlaczego nie stać nas już na jej ignorowanie?
Kodeks wyborczy
AKTUALNOŚCI - SAS 3 / 2025
30 maja 2025 r. do marszałka Sejmu wpłynął poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy, który dotyczy rozszerzenia możliwości głosowania korespondencyjnego dla wszystkich wyborców.
Proponowane zmiany mają na celu ułatwienie realizacji prawa wyborczego poprzez umożliwienie wyborcom wyboru najdogodniejszej dla nich formy oddania głosu – czy to w lokalu wyborczym czy drogą korespondencyjną.
Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne
AKTUALNOŚCI - SAS 3/2025
27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw.
Projekt ma na celu zapewnienie ciągłości realizacji inwestycji celu publicznego w okresie przejściowym między wygaśnięciem dotychczasowych studiów uwarunkowań, a wejściem w życie nowych planów ogólnych gmin. dotyczących terenów zamkniętych. Nowe regulacje mają wejść w życie 14 dni po ogłoszeniu.
Prawo zamówień publicznych
AKTUALNOŚCI - SAS 3/2025
27 maja 2025 r. rząd przyjął dwa projekty ustaw nowelizujących Prawo zamówień publicznych:
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi, przedłożony przez Ministra Rozwoju i Technologii – który wprowadza możliwość ograniczania dostępu wykonawców z państw trzecich do krajowych zamówień publicznych. Zamawiający będą podejmować decyzję o tym, czy dopuszczą do udziału w postępowaniu wykonawców z państw trzecich, którzy nie są stronami umów międzynarodowych.
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Rozwoju i Technologii – który podwyższa próg stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi – ze 130 tys. zł do
170 tys. zł. Obecny minimalny próg stosowania Prawa zamówień publicznych obowiązuje od 2021 r. i nie był do tej pory zmieniany, mimo znacznej skumulowanej inflacji w latach 2021-2023.
Ochrona dla Odry
AKTUALNOŚCI / SAS 3 2025
22 maja 2025 r. do marszałka Sejmu wpłynął poselski projekt ustawy o uznaniu osobowości prawnej rzeki Odry.
Projekt dotyczy zagwarantowania skutecznej ochrony prawnej dla całego ekosystemu Odry oraz stworzenia mechanizmów współpracy międzyinstytucjonalnej dla zapewnienia szeroko rozumianego zdrowia i dobrostanu rzeki poprzez nadanie rzece Odrze osobowości prawnej.
Nauczyciele otrzymają wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych
ANALIZY | KOMENTARZE
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2024 r., poz. 985), dalej jako: Karta Nauczyciela, określa zasady i uprawnienia wykonywania zawodu nauczyciela w Polsce. Art. 42 Karty Nauczyciela reguluje natomiast pensum nauczycielskie. Dotychczas przyjmowano, że Karta Nauczyciela zawiera autonomiczne i wyczerpujące regulacje w zakresie wymiaru czasu pracy nauczycieli. Obecnie, na skutek wydanej uchwały Sądu Najwyższego mającej moc zasady prawnej, może się to zmienić, wskutek czego praca wykonywana przez nauczyciela ponad normy czasu pracy określone w art. 42 ust. 1 Karty Nauczyciela będzie uznawana za pracę w godzinach nadliczbowych w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy.
Czytaj więcej: Nauczyciele otrzymają wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych
Będzie pomoc dla gmin z terenów dotkniętych powodzią
ENERGIA I KLIMAT - SAS 3 / 2025
W ramach działania FENX.11.02 wkrótce uruchomione zostaną środki na odbudowę uszkodzonych lub zniszczonych w wyniku powodzi budynków użyteczności publicznej. Wsparcie uzyskają projekty dotyczące poprawy efektywności energetycznej wraz z instalacją OZE w tych obiektach.
Czytaj więcej: Będzie pomoc dla gmin z terenów dotkniętych powodzią
PPK: atrakcyjny benefit, który wzmocni Twój urząd
W samorządach toczy się dziś walka o utrzymanie i pozyskanie wartościowych pracowników. Stabilizacja kadr, ograniczenie rotacji, zwiększenie zaangażowania i lojalności – to cele, które coraz trudniej osiągnąć tylko za pomocą standardowych narzędzi. Tymczasem jedno z nich – Pracownicze Plany Kapitałowe – wciąż nie jest w pełni wykorzystywane w sektorze publicznym, choć w firmach prywatnych od lat sprawdza się jako skuteczny benefit pracowniczy.
PPK jako narzędzie budowania przewagi konkurencyjnej na rynku pracy
PPK to nie tylko sposób na dodatkowe oszczędności po zakończeniu aktywności zawodowej. Dla pracodawcy, zwłaszcza w sektorze publicznym – to przede wszystkim narzędzie budowania przewagi na konkurencyjnym rynku pracy. Systematyczne wpłaty ze strony pracodawcy i państwa, a także możliwość różnicowania wpłat do PPK, to realna korzyść finansowa, którą docenia coraz więcej osób. W dobie wysokiej inflacji, niepewności i rosnących oczekiwań pracowników w urzędach – takie świadczenie może przesądzić o wyborze miejsca zatrudnienia.
Sektor prywatny już docenił PPK – czas na samorządy
Sektor prywatny już dawno dostrzegł ten potencjał. Firmy coraz częściej traktują PPK jako element pakietu benefitów, który zwiększa stabilizację i poprawia morale zespołu. Tymczasem w samorządach nadal przeważa postrzeganie PPK jako obowiązku, a nie jako szansy na wzmocnienie swojej pozycji na coraz trudniejszym rynku pracy i zwiększenia atrakcyjności urzędu w oczach potencjalnych kandydatów.
Jak działa PPK w praktyce?
Program obejmuje osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę oraz zleceniobiorców, o ile podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym. Umowa o prowadzenie PPK jest zawierana automatycznie dla osób w wieku 18–55 lat, o ile nie złożyły one rezygnacji. Dla osób w wieku 55–70 lat zawarcie umowy następuje na ich wniosek.
Wpłaty do PPK są naliczane od wynagrodzenia i obejmują:
- Wpłatę od pracownika: co miesiąc wynosi ona 2% wynagrodzenia brutto. Istnieje możliwość zwiększenia tej wpłaty, maksymalnie do 4% wynagrodzenia, a osoby o niższych dochodach mają możliwość obniżenia tej kwoty nawet do 0,5%.
- Wpłatę od pracodawcy: ustalona jest na poziomie 1,5% wynagrodzenia. Pracodawca może również, zgodnie z własną decyzją, podnieść ten poziom przez dodatkową wpłatę o maksymalnie 2,5%, co daje razem aż 4%.
- Wpłatę od państwa: każdy uczestnik PPK otrzymuje 250 zł wpłaty powitalnej oraz 240 zł dopłaty, przekazywanej co roku.
Potwierdzone efekty PPK: liczby mówią same za siebie
Obecnie w PPK oszczędza ponad 3,8 mln osób zatrudnionych, na rachunkach uczestników PPK zgromadzono już 36,22 mld zł. Przykładowy uczestnik programu, który nieprzerwanie oszczędza od grudnia 2019 r., zgromadził na swoim rachunku od 9 588 zł do 12 897 zł więcej, niż sam wpłacił – w zależności od funduszu zdefiniowanej daty. Oznacza to zysk rzędu 131–177%, co stanowi efekt połączenia regularnych wpłat ze strony pracownika, pracodawcy i państwa oraz wyników inwestycyjnych funduszy.
PPK jako element nowoczesnej polityki kadrowej samorządu
Jeśli samorząd ma konkurować o pracowników z firmami prywatnymi i innymi jednostkami sektora publicznego, musi wykorzystywać dostępne narzędzia. PPK to jedno z nich – przejrzyste, bezpieczne i realnie odczuwalne przez pracowników. Dzięki PPK samorząd zyskuje realny argument w walce o talenty, budując wizerunek nowoczesnego i dbającego o przyszłość pracowników pracodawcy. Warto więc spojrzeć na PPK, jak na element nowoczesnej polityki kadrowej.
Wszystkie niezbędne informacje o wdrożeniu PPK oraz korzyściach z tego programu, a także dostęp do bezpłatnych szkoleń dla pracodawców i pracowników, znajdują się na stronie: mojeppk.pl
